تب دنگی و همه چیز درباره آن

تب دنگی یک بیماری دردناک و ناتوان کننده است که توسط پشه‌ منتقل می‌شود. عامل بیماری یک ویروس است. براساس آمار و ارقامی که در حال حاضر موجود است هر سال حدود 400 میلیون نفر درگیر این ویروس می‌شوند، از این تعداد 96 میلیون نفر دچار بیماری می‌شوند.

تب دنگی چیست؟

تب دنگی یک بیماری ویروسی است که از طریق پشه‌ای به نام آئدس منتقل می‌شود. بیماری از انسان به انسان سرایت نمی‌کند و تنها از طریق نیش پشه‌ آلوده قابل سرایت است. پشه نیز از طریق نیش زدن فردی که ویروس در جریان خون او وجود دارد به این ویروس آلوده می‌شود.

علت بیماری تب دنگی

عامل بیماری یکی از چهار ویروس دنگی است که توسط دو گونه پشه منتقل می‌شود:

• پشه دنگی (Aedes aegypti)
• پشه ببر آسیایی (Aedes albopictus)

شیوع تب دنگی

تب دنگی معمولاُ در مناطق گرمسیری ایجاد می‌شود. نقاطی که بیشتر در معرض خطر بیماری قرار دارند عبارتند از:

• شبه قاره هند
• کشورهای جنوب شرقی آسیا
• جنوب چین
• تایوان
• جزایر اقیانوس آرام
• دریای کارائیب به جز کوبا و جزایر کیمن
• مکزیک
• افریقا
• امریکای مرکزی و جنوبی به جز شیلی، پاراگوئه و آرژانتین

افرادی که ساکن این مناطق هستند و یا به این مناطق سفر داشته‌اند در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دارند.

علائم تب دنگی

علائم بیماری چهار الی شش روز پس از گزش پشه آغاز می‌شود و تا حدود 10 روز ادامه خواهد داشت. شایعترین علائم تب دنگی عبارتند از:

تب که به صورت ناگهانی و شدید بروز پیدا می‌کند.

1. سردردهای شدید
2. درد در قسمت پشت چشم
3. دردهای مفصلی و عضلانی شدید
4. احساس خستگی
5. حالت تهوع و استفراغ
6. جوش‌های پوستی که دو الی پنج روز پس از شروع تب، ایجاد می‌شوند.
7. خونریزی‌های خفیف مانند خونریزی از بینی، خونریزی لثه و کبودی‌های زیر پوستی

در برخی موارد علائم بیماری خفیف هستند و ممکن است با علائم آنفولانزا و یا سایر بیماری‌های ویروسی اشتباه گرفته شوند. کودکان و افرادی که هرگز به این بیماری مبتلا نشده‌اند، معمولاُ علائم خفیفی خواهند داشت.

اما برخی از افراد ممکن است با علائم شدید مانند تب بالا، آسیب به عروق خونی، خونریزی‌های شدید از بینی و لثه، بزرگ شدن و نارسایی کبد و یا اختلال در سیستم گردش خون مواجه شوند.

خونریزی‌های شدید که در موارد حاد بیماری ایجاد می‌شود مي‌تواند منجر به شوک و در نهایت مرگ بیمار شود. به این حالت سندرم شوک دنگی می‌گویند.

بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی هستند و افرادی که برای بار دوم به این بیماری مبتلا می‌شوند بیشتر در معرض علائم شدید بیماری قرار دارند.

تشخیص تب دنگی چگونه است؟

تشخیص بیماری از طریق علائم بیماری انجام می‌شود. برای تائيد تشخیص، آزمایش خون تجویز می‌شود. از طریق بررسی ویروس و یا آنتی بادی‌های ویروس در خون بیمار می‌توان بیماری را به طور دقیق تشخیص داد. همچنین شما می توانید برای تشخیص این بیماری به بهترین کلینیک درمان آسم و آلرژِی مراجعه کنید.

در صورتی که به تازگی به مناطق گرمسیری مسافرت داشته‌اید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.

درمان تب دنگی

در حال حاضر هیچ گونه داروی خاصی برای درمان قطعی بیماری وجود ندارد. داروهایی که توسط پزشک تجویز می‌شود تنها می‌تواند برخی علائم را بهبود ببخشد. به عنوان مثال برای کاهش تب، استامینوفن تجویز می‌شود.

در صورتی که فکر می‌کنید مبتلا به تب دنگی شده‌اید از مصرف خودسرانه‌ی دارو پرهیز کنید. داروهایی مانند آسپرین می‌توانند شدت خونریزی را افزایش دهند.

به بیماران توصیه می‌شود به مقدار کافی استراحت کنند، مایعات فراوان بنوشند و در صورتی که پس از کاهش تب، علائم بیماری شدت یافت فورا به بیمارستان مراجعه نمائيد.

پیشگیری از تب دنگی

بهترین روش برای پیشگیری از تب دنگی این است که در مقابل نیش پشه‌های آلوده از خود محافظت نمائید. اگر ساکن مناطق گرمسیری هستید و یا قصد دارید به مناطقی که این بیماری شیوع دارد مسافرت کنید لازم است اقدامات محافظتی در مقابل بیماری را داشته باشید.

در سال 2019 واکسنی به نام Dengvaxia برای نوجوانان 9 تا 16 ساله مورد تائید قرار گرفت که می‌تواند در مقابل ابتلا به بیماری اثرات محافظتی داشته باشد با این حال هنوز واکسنی که برای عموم مردم مناسب باشد در دسترس نیست.

برای جلوگیری از نیش پشه به موارد زیر دقت نمائيد:

• در داخل خانه از مواد حشره کش و دافع حشرات استفاده کنید.
• هنگامی که قصد خروج از منزل را دارید، پیراهن‌های آستین بلند و یا شلوارهای بلند بپوشید.
• جوراب‌های خود را روی شلوار بکشید تا پشه نتواند پاها را نیش بزند.
• درها و پنجره‌های را با توری‌های محافظ بپوشانید تا از ورود پشه پیشگیری نماید.

راهکارهای برای نابودی پشه آئدس

• مکان‌هایی مانند لاستیک‌های قدیمی، قوطی‌های فرسوده، زیرگلدانی و یا هر فضایی که احتمال جمع شدن آب وجود دارد می‌تواند مکان مناسبی برای تخم ریزی پشه‌ی آئدس باشد. بنابراین قسمت‌هایی که احتمال جمع شدن آب راکد وجود دارد را شناسایی و آب را تخیله کنید.  
• اگر حیوان خانگی دارید آب ظرف او را به صورت مرتب تعویض نمائيد.

کلام آخر:

اگر یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا شده است، پشه می‌تواند با نیش زدن او، ویروس را به سایر اعضای خانواده منتقل نماید. بنابراین برای محافظت سایر اعضای خانواده نکات مراقبتی اشاره شده را به صورت جدی دنبال نمائيد.