حساسیت به لاکتوز یا عدم تحمل لاکتوز یکی از عارضه هایی می باشد که در کل جهان شایع است و افراد بسیاری درگیر آن هستند. بسیاری از افراد بلافاصله پس از میل کردن محصولات لبنی دچار نفخ شکم و مشکلات گوارشی می شوند. این به دلیل عدم هضم نوعی قند به نام لاکتوز است. عدم تحمل لاکتوز می تواند طیف وسیعی از افراد از کودکان تا بزرگسالان را به خود درگیر کند. در این نوع حساسیت فرد به هر گونه ماده غذایی لبنی از ماست و شیر گرفته تا بستنی و دیگر محصولات لبنی واکنش های گوارشی ناخوشایند نشان می دهد. با توجه به شیوع بالای عدم تحمل لاکتوز در این مقاله به طور کامل اطلاعاتی در اختیار شما قرار داده ایم . پس اگر شما هم دچار حساسیت به لاکتوز و عدم تحمل آن هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
عدم تحمل لاکتوز چیست؟
عدم تحمل لاکتوز در واقع یک اختلال گوارشی بوده که به دلیل ناتوانی بدن در هضم کربوهیدارت موجود در شیر به آن دچار می شویم. این نوع اختلال بسیار شایع بوده و بیش از نیمی از جمعیت جهان به خصوص بزرگسالان را از خفیف تا شدید به خود درگیر کرده است.
هنگامی که بدن قادر نباشد به اندازه کافی آنزیم لاکتاز برای هضم لاکتوز تولید کند این شرایط به وجود می آید. افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند در هنگام مصرف لبنیات به خصوص شیر دچار علائم گوارشی نظیر نفخ، اسهال و درد در شکم می شوند. این علائم می تواند سبب ایجاد تاثیر منفی بر کیفیت زندگی این افراد شود.
سن شروع عدم تحمل لاکتوز
لاکتوز در شیر مادر وجود دارد و در زمان تولد توانایی هضم آن وجود دارد. با این وجود از سنی ممکن است دیگر آنزیم لاکتاز در بدن تولید نشود و حساسیت به لاکتوز ایجاد شود. عدم تحمل لاکتوز انواع مختلفی دارد و ممکن است تحت تاثیر عوامل بسیاری ایجاد شود. با این حال تمامی موارد عدم تحمل لاکتوز با کمبود تولید آنزیم لاکتاز مرتبط می باشند.
علائم عدم تحمل لاکتوز
در صورتی که حساسیت به لاکتوز را کنترل نکنید ممکن است دچار مشکلات گوارشی پس از نیم ساعت تا یک ساعت بعد از صرف لبنیات شوید. علائم در همه افراد یکسان نیست با این وجود شایع ترین علائم عدم تحمل لاکتوز به شرح زیر می باشد:
- نفخ و گاز در معده
- دردهای شکمی
- اسهال
- حالت تهوع و احساس ناخوشایند در معده
عدم هضم لاکتوز در روده کوچک می تواند سبب اسهال شود و این به دلیل ورود آب اضافی به داخل دستگاه گوارشی می باشد. هنگام رسیدن لاکتوز به کولون باکتری های موجود در روده آن ها را تخمیر می کنند و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و گاز تشکیل می دهند.
بروز نفخ و گاز به دلیل تشکیل همین فرآیند می باشد. ناگفته نماند شدت علائم و مدت ماندگاری آن در افراد مختلف با یکدیگر فرق دارد. البته تمامی علائم موقتی هستند اما با این وجود برای مدتی حس ناخوشایندی خواهید داشت.
بیشتر بخوانید : بیماری سلیاک وانواع آن + راه های درمان
علت و انواع عدم تحمل لاکتوز
قند لاکتوز از قندهای ساده تری به نام گلوکز و گالاکتوز تشکیل می شود. برای تجزیه لاکتوز به این دو قند ساده بدن ما به آنزیم لاکتاز نیاز دارد تا آن ها را به جریان خون جذب کند. در صورتی که آنزیم لاکتاز به مقدار کافی در خون وجود نداشته باشد ، لاکتوز هضم نشده در روده باقی مانده و سبب بروز علائم گوارشی می شوند. در ادامه به معرفی انواع عدم تحمل لاکتوز می پردازیم.
عدم تحمل لاکتوز اولیه
این نوع عدم تحمل لاکتوز از شایع ترین انواع آن بوده و به دلیل کاهش تولید آنزیم لاکتاز با افزایش سن ایجاد می شود. به همین جهت به مرور زمان توانایی هضم و جذب لاکتوز از دست می رود. البته ناگفته نماند که این نوع عدم تحمل لاکتوز می تواند دلایل ژنتیکی داشته باشد.
عدم تحمل لاکتوز ثانویه
این نوع عدم تحمل لاکتوز ریشه ژنتیکی ندارد و در نتیجه ابتلا به بیماری های روده بزرگ بروز می کند. التهاب ناشی از بیماری های روده بزرگ می تواند منجر به کاهش موقت تولید لاکتاز شود. از دلایل ابتلا به عدم تحمل لاکتوز ثانویه می تواند بیماری های زیر باشد:
- بیماری کرون
- بیماری سلیاک
- شیمی درمانی
- کولیت اولسراتیو
علاوه بر بیماری های فوق عامل افزایش سن نیز می تواند سبب بروز عدم تحمل لاکتوز ثانویه شود.
عوامل خطر در عدم تحمل لاکتوز
برخی موارد وجود دارند که خطر ابتلا به حساسیت به لاکتوز را افزایش می دهند. این عوامل ریسک فاکتور های این عارضه به حساب می آیند و می توانند به شرح زیر باشند:
- نژاد آسیایی یا آفریقایی
- سابقه بیماری های مزمن گوارشی
- سابقه ژنتیکی حساسیت به لاکتوز
آزمایشات تشخیص حساسیت به لاکتوز
روش های بسیاری برای تشخیص حساسیت به لاکتوز وجود که می توانید با مراجعه به مراکز درمانی و یا بهترین کلینیک آسم و آلرژی در تهران از آن ها بهره مند شوید.
تست تنفس هیدورژن
در این تست پس از مصرف لاکتوز میزان هیدوژن تنفس شما اندازه گیری می شود و مقادیر بالای هیدروژن نشان دهنده مشکل گوارشی ناشی از عدم تحمل لاکتوز می باشد.
تست تحمل لاکتوز
این تست با آزمایش قند خون همراه می باشد. در صورتی که به عدم تحمل لاکتوز پس از مصرف آن مبتلا باشید سطح قند خون تحت تاثیر قرار نمی گیرد و این به علت عدم تجزیه و جذب آن می باشد.
تست اسیدیته مدفوع
این آزمایش عموما برای نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد و سطح پایین PH نشان دهنده عدم تحمل لاکتوز می باشد.
درمان عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز موضوع نگران کننده یا ناراحت کننده ای نیست. بسیاری افراد تصور می کنند اگر لبنیات مصرف نکنند دچار کمبود کلسیم می شوند و این تصور کاملا اشتباه می باشد. چرا که مواد غذایی بسیاری مانند بادام ، ارده کنجد، ماهی و … وجود دارد. با این وجود برخی درمان ها جهت پیشگیری و کنترل این عارضه وجود دارد.
- مصرف مکمل های آنزیمی
- قرار گرفتن در معرض لاکتوز
- مصرف پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها
0 دیدگاه