حساسیت به ضد آفتاب

حساسیت به ضد آفتاب یک واکنش آلرژیک است که در پاسخ به استفاده از محصولات ضد آفتاب روی پوست ایجاد می‌شود. ضد آفتاب‌ها معمولاً برای محافظت از پوست در برابر اشعه مضر آفتاب و جلوگیری از سوختگی ناشی از آن استفاده می‌شوند. کرم ضد آفتاب از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت می‌نماید. نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که کرم ضد آفتاب علاوه بر اینکه می‌تواند خطر ابتلا به برخی از سرطان‌های پوست را کاهش دهد در کاهش علائم پیری نیز نقش موثری دارد. اما در برخی موارد ممکن است منجر به تحریک پوست و ایجاد حساسیت شود.

علت حساسیت به ضد آفتاب

حساسیت به ضد آفتاب یک عارضه‌ی نادر است که ممکن است برای برخی از افراد ایجاد شود. برای درک علت ایجاد حساسیت به ضد آفتاب‌ها باید ابتدا با ترکیبات ضد آفتاب که می‌توانند باعث حساسیت شوند آشنا شوید. به طور کلی دو نوع ضد آفتاب داریم:

1. ضد آفتاب شیمیایی

این گروه از ضد آفتاب‌ها بر پایه‌ی ترکیبات کربن (مولکول‌های آلی) ساخته می‌شود و با جذب انرژی خورشید مانع عبور اشعه‌ی فرابنفش و جلوگیری از آلرژی به نور خورشید در پوست می‌شود. ترکیبات شیمیایی موجود در این ضد آفتاب‌ها که می‌توانند باعث حساسیت شوند عبارتند از:

• اکسی بنزون (بنزوفنون-3)
• دی بنزوئيل متان‌ها
• سینامات‌ها
• بنزوفنون‌ها

مواد دیگری مانند پارمینوبنزوئيک اسید نیز می‌توانند منجر به بروز حساسیت شوند اما این ماده در اکثر کرم‌های ضدآفتاب استفاده نمی‌شود.

2. ضد آفتاب فیزیکی (یا معدنی)

این نوع از ضد آفتاب‌ها مواد آلی ندارند و حاوی اکسید روی یا دی اکسید تیتانیوم هستند که می‌توانند اشعه‌ی ماورا بنفش را مسدود نماید. این دسته از کرم‌ها نسبت به کرم‌هایی که دارای مواد آلی هستند کمتر منجر به بروز حساسیت می‌شوند اما استعمال آن روی پوست کمی دشوار بوده و همچنین منجر به بروز رنگ سفید و یا خاکستری روی پوست می‌شود به همین دلیل بسیاری از افراد تمایلی به استفاده این دسته از ضد آفتاب‌ها را ندارند.

مصرف این گروه از ضد آفتاب‌ها برای کودکان که پوست حساس‌تری دارند توصیه می‌شود.

حساسیت به ضد آفتاب زمانی ایجاد می‌شود که نور خورشید به مواد حساسیت زا در ضد آفتاب برخورد می‌نماید و واکنش‌هایی را ایجاد می‌کند که باعث ایجاد بثورات پوستی در محل استفاده از ضد آفتاب می‌شود.

علائم حساسیت به ضد آفتاب

برخی از شایعترین علائم حساسیت پس از استفاده از ضد آفتاب عبارتند از:

• قرمز شدن پوست
• خارش
• تورم
• ایجاد کهیر
• تاول‌هایی که داخل آن مایع است
• درد
• برآمدگی‌های برجسته روی پوست

چه افرادی بیشتر در معرض خطر حساسیت به ضد آفتاب هستند

• افرادی که سابقه‌ی آلرژی و  حساسیت به برخی مواد غذایی یا دارویی را دارند بیشتر از سایرین در معرض حساسیت‌های پوستی ناشی از ضد آفتاب قرار دارند.
• افرادی که به طور کلی پوست حساسی دارند ممکن است در مقابل محصولات ضد آفتاب نیز حساسیت بیشتری نشان بدهند.
• اگر در میان اعضای خانواده شما آلرژی و یا سابقه‌ی حساسیت‌های پوستی وجود داشته باشد بیشتر امکان دارد در مقابل محصولات ضد آفتاب دچار حساسیت شوید.

تشخیص حساسیت به ضد آفتاب

جهت مشخص کردن اینکه به کدام یک از مواد مورد استفاده در ضد آفتاب حساسیت دارید آزمایشی به نام تست پچ انجام می‌شود. در این آزمایش مواد خاصی روی پوست اعمال می‌شود تا به مدت 48 ساعت باقی بماند. پس از این مدت در صورتی که علائم حساسیت پوستی ایجاد شود می‌توان نوع ماده‌ای که باعث حساسیت می‌شود را شناسایی کرد.

به افرادی که دچار حساسیت به ضد آفتاب هستند توصیه می‌شود اگر می‌خواهند از یک محصول ضد آفتاب برای اولین بار استفاده کنند ابتدا کرم را روی نقطه‌ی کوچکی از پوست دست اعمال کنند. در صورتی که پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دچار حساسیت پوستی نشدید می‌توانید با خیال راحت این محصول را روی پوست صورت و یا سایر نقاط بدن استفاده نمائید.

پیشگیری از حساسیت به ضد آفتاب

در صورتی که می‌دانید نسبت به چه موادی دارای حساسیت هستید پیش از اینکه یک محصول جدید را برای اولین بار استفاده کنید ابتدا تمام ترکیبات موجود در بروشور محصول را با دقت مطالعه نمائید. همچنین می‌توانید از تست پچ که پیشتر اشاره کردیم استفاده کنید.

درمان حساسیت به ضد آفتاب

اگر از یک محصول ضد آفتاب استفاده کردید و دچار علائم حساسیت شدید این مراحل را دنبال نمائید.:

• به سرعت کرم ضد آفتاب را از روی پوست پاک کنید.
• اگر میزان واکنش‌های پوستی کم باشد یک مرطوب کننده‌ی ملایم روی پوست خود اعمال کنید.
• در صورت وجود التهاب می‌توانید از پماد هیدروکورتیزول یک درصد استفاده کنید. (تهیه این دارو نیازی به نسخه‌ی پزشک ندارد)
• تا زمان بهبود کامل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری نمائید.
• در صورتی که میزان بروز واکنش‌های پوستی شدید است لازم است جهت دریافت داروهای مناسب و درمان به موقع به یک متخصص پوست مراجعه نمائید.
• در صورتی که همراه با واکنش‌های پوستی با علائمی مانند تب، لرز، حالت تهوع و یا مشکلات تنفسی روبرو شدید به صورت فوری به اورژانس مراجعه نمائید.

نتیجه گیری:

استفاده از کرم‌های ضد آفتاب تاثیر مهمی در پیشگیری از سرطان‌های پوستی و همچنین کاهش علائم افزایش سن دارد. در صورتی که نسبت به یک ماده در ضد آفتاب حساسیت دارید نباید استفاده از ضد آفتاب را برای همیشه کنار بگذارید. می‌توانید با پزشک خود مشورت نمائید و از محصولات استفاده کنید که شامل مواد حساسیت زا نباشد.