آنافیلاکسی، واکنش آلرژیک خطرناک و جدی است که می تواند منجر به مرگ شود، وضعیت اورژانسی که باید سریعا درمان شود. بسیاری از افراد متوجه این اختلال نمی شوند، تا زمانی که علائم به یک باره ظاهر شود. گاهی ممکن است در شرایط اورژانسی، تزریق اپی نفرین از سوی متخصص آسم و آلرژی در نظر گرفته شود. آنافیلاکسی زمانی تحریک می شود که سیستم ایمنی نسبت به مواد بی ضرری مانند پنی سیلین، فعالیت بیشتری نشان می دهد که موجب بروز علائم خفیف و یا شدید و درگیری تمام قسمت های بدن می شود.
علائم معمولا در عرض چند دقیقه تا چند ساعت، بعد از خوردن مواد غذایی، داروها و یا نیش حشرات ظاهر می شوند. همان طور که در ابتدا نیز اشاره شد، سریعا باید نسبت به درمان آنافیلاکسی اقدام شود، چرا که به تاخیر افتادن درمان می تواند باعث مرگ بیمار شود. گاهی ممکن است علائم برای مدتی محو شوند و دوباره بعد از گذشت چند ساعت برگردند، به همین خاطر، آن چه که اهمیت دارد این است که به محض مشاهده علائم، درمان باید آغاز گردد. برخی افراد بیشتر در معرض آنافیلاکسی قرار دارند، مانند: افراد مبتلا به آسم و آلرژی و یا افرادی که سابقه خانوادگی آنافیلاکسی دارند.
علائم آنافیلاکسی
آنافیلاکسی می تواند با علائم زیر همراه باشد:
- علائم تنفسی: تنگی نفس، گرفتگی گلو، خشن شدن صدا، تنفس صدادار، درد و تنگی قفسه سینه، مشکلات بلع، خارش گلو
- رنگ پریدگی، سر درد، سر گیجه، پایین آمدن فشار خون، شوک، کاهش سطح هوشیاری
- مشکلات پوستی: کهیر، خارش، قرمزی
- تهوع، دل درد، دل پیچه، اسهال
پایین آمدن فشار خون، سخت شدن تنفس و کاهش سطح هوشیاری، جزء علائم هشدار دهنده و خطرناک هستند. توصیه می شود در صورت مشاهده این قبیل علائم، حتما به مراکز درمانی و پزشک مراجعه شود. توجه داشته باشید، هرگز برای بهتر شدن علائم صبر نکنید.
علت بروز آنافیلاکسی چیست؟
از جمله دلایل شایع بروز این شوک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مواد غذایی: هر نوع ماده غذایی می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک شود، اما برخی مواد مانند بادام زمینی، ماهی، شیر و یا تخم مرغ می توانند منجر به شوک آنافیلاکسی شوند.
- نیش زدن حشرات: نیش برخی حشرات مانند زنبور عسل می تواند باعث بروز واکنش آنافیلاکسی شود.
- مواد دارویی: تقریبا این گونه می توانیم بگوییم که هر نوع دارویی می تواند با واکنش های آلرژیک همراه باشد. آنتی بیوتیک ها و داروهای صرع، از جمله داروهایی هستند که می توانند با آنافیلاکسی همراه باشند. برخی داروهای فشار خون، داروهای مسکن و یا سایر داروها نیز می توانند منجر به بروز واکنش های شدید شوند.
- لاتکس: برخی محصولات ساخته شده از لاتکس طبیعی، حاوی آلرژن هایی هستند که می توانند منجر به بروز واکنش هایی در افراد حساس شوند. بیشترین میزان خطر واکنش های آلرژیک زمانی اتفاق می افتد که لاتکس در تماس با نواحی مرطوب بدن و یا سطوح داخلی در طول جراحی قرار می گیرد.
- ورزش: در برخی موارد (نادر)، ممکن است ورزش کردن علت بروز واکنش آنافیلاکسی باشد. البته این مورد می تواند به دلیل مصرف برخی مواد غذایی خاص قبل از ورزش باشد.
توصیه می شود در صورتی که احتمال بروز این واکنش وجود دارد و یا این که قصد دارید از این موضوع اطلاع پیدا کنید که علائم قبلی مرتبط با آنافیلاکسی بوده است یا خیر، حتما به متخصص آسم و آلرژی مراجعه کنید تا با انجام تست های مربوطه، علاوه بر تعیین علت بروز، تشخیص دقیق و درمان موثرتری در نظر گرفته شود.
در برخی موارد، احتمال بروز واکنش آنافیلاکسی بیشتر می باشد، از جمله:
- سابقه آنافیلاکسی. معمولا واکنش های بعدی به مراتب شدید از آنافیلاکسی اول خواهد بود.
- آسم و آلرژی.
- ابتلا به برخی شرایط خاص پزشکی، همانند بیماری های قلبی و یا تجمع غیر طبیعی برخی انواع گلبول های سفید خون مانند ماستوسیت ها.
درمان و پیشگیری از آنافیلاکسی
در صورت بروز واکنش های آلرژیک می توانید از تزریق اپی نفرین استفاده کرده و خود را سریعا به مراکز درمان برسانید. هر چه سریع تر نسبت به درمان اقدام شود، جلوی عوارض احتمالی بعدی نیز گرفته خواهد شد. اگر احساس کردید که علائم با مصرف دارو بهتر شده است، بهتر است بعد از کنترل شرایط، به مراکز درمانی مراجعه کنید. جهت تشخیص آنافیلاکسی، متخصص به بررسی سوابق پزشکی می پردازد و تست های مربوطه را تجویز خواهد کرد تا علت بروز این واکنش مشخص گردد. یکی از طرح های درمان، دوری از آلرژن ها می باشد. در این خصوص، رعایت موارد زیر توصیه می شود:
- مواد غذایی: مطالعه برچسب روی مواد غذایی
- نیش حشرات: عدم استفاه از عطر، نپوشیدن لباس هایی با رنگ روشن، استفاده از دستکش هنگام قرارگیری در محیط بیرون
- داروها: تهیه لیستی از داروهایی که نباید مصرف شوند
بیشتر بخوانید : همه چیز درباره حساسیت به پنی سیلین
در برخی موارد، ممکن است درمان های ویژه تری برای فرد در نطر گرفته شود، مانند ایمونوتراپی (شات آلرژی) به منظور رفع احتمال بروز آنافیلاکسی در اثر نیش حشرات و یا روش هایی که امکان درمان با مصرف دارو را فراهم می کند. گاهی ممکن است به بیمار گفته شود که تزریق اپی نفرین را انجام دهد. نکته ای که وجود دارد این است که بیمار باید نحوه و زمان استفاده از آن را بداند. این دارو باید در هر لحظه همراه بیمار باشد. متاسفانه در برخی موارد، راهی برای درمان برخی اختلالات و شرایط سیستم ایمنی که منجر به آنافیلاکسی می شوند، وجود ندارد. اما با رعایت موارد گفته شده می توان از بروز حملات بعدی پیشگیری کرد.
ایمونوتراپی
در برخی موارد، متخصص آلرژی شما ممکن است درمان‌های خاصی مانند ایمونوتراپی (واکسن‌های آلرژی) را برای کاهش پاسخ آلرژیک بدن به نیش حشرات پیشنهاد دهد. ایمونوتراپی که به نام حساسیت زدایی یا کاهش حساسیت نیز شناخته می شود، بهترین گزینه درمانی برای افرادی است که به حشرات گزنده حساسیت دارند، زیرا می تواند خطر واکنش شدید در آینده را تا کمتر از 5 درصد کاهش دهد. ایمونوتراپی زهر به صورت تزریقی انجام می شود و حدود 80 تا 90 درصد بیمارانی که به مدت 3 تا 5 سال آن را دریافت می کنند، واکنش شدیدی به نیش بعدی ندارند.
برای جلوگیری از حمله بعدی چه کاری می توانید انجام دهید؟
در بیشتر موارد دیگر هیچ راهی برای درمان بیماری زمینه ای سیستم ایمنی که می تواند منجر به آنافیلاکسی شود، وجود ندارد.
- تا آنجا که می توانید از محرک های آلرژی شناخته شده خود اجتناب کنید
- در صورت تجویز پزشک، قلم اپی نفرین/آدرنالین خود تجویز شده را همیشه همراه خود داشته باشید. در طول حمله آنافیلاکسی، می توانید با استفاده از قلم (مانند EpiPen، Jext، Emerade) دارو را به خود بدهید.
نتیجه گیری
آنافیلاکسی، واکنش آلرژیک جدی است که به سرعت ظاهر می شود، با علائم شدیدی همراه است و چندین عضو بدن را درگیر می کند. خطرناک ترین علامت این شوک، پایین آمدن سطح فشار خون، سخت شدن تنفس و کاهش سطح هوشیاری است که می تواند منجر به مرگ بیمار شود. مواد غذایی و داروها، شایع ترین دلایل بروز این واکنش آلرژیک هستند. توصیه می شود در صورت مشاهده علائم، حتما نسبت به درمان اقدام شود.
0 دیدگاه