بیماری آمفیزم و روش های درمانی آن

امروزه، بیماری های انسداد ریوی یکی از شایع ترین و رایج ترین بیماری های تنفسی است که از نمونه های آن می توان به آمفیزم، آسم و یا بروشنیت مزمن اشاره کرد. از نام های دیگر بیماری آمفیزم و برونشیت مزمن می توان به CODP  اشاره کرد. علت اصلی این بیماری ها، کشیدن سیگار و یا سمومی است که در محیط وجود دارد. ما در این مقاله می خواهیم راجع به بیماری آمفیزم و تفاوت آن با بیماری آسم صحبت کنیم. در این مقاله با ما همراه باشید.

بیماری آمفیزم چه نوع بیماری است؟

بیماری مزمن انسداد ریوی که نام اختصاری اش   (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) COPD است، مجموعه بیماری های انسداد ریه است که آمفیزم مهم ترین آن هاست. این بیماری، مانع از دم و بازدم طبیعی در افراد مبتلا می گردد که این خود باعث انسداد راه تنفسی می شود. این بیماری مزمن بوده و قابل برگشت نمی باشد. آمفیزم در آقایان شایع تر از خانم ها بوده و سبب تخریب دیواره آلوئول می گردد.

آمفیزم چگونه سبب انسداد راه تنفسی می گردد؟

افراد مبتلا به این بیماری معمولا بیش تر در معرض دود مواد مضر مانند سیگار می باشند که این خود سبب تخریب آهسته و تدریجی در دیواره آلوئل ها شده و فضای سطحی غشای آلوئولی کوچک می شود. این کاهش فضا، تبادل گازها را کم می کند و سبب مشکلاتی می شود. این مشکلات عبارتند از :

• افزایش مقاومت در برابر جریان خون در ریه که به دلیل کاهش مویرگ ها بوده است، ممکن است منجر به مرگ شود.
• نسبت هوا به بافت ریه افزایش می یابد که دلیل آن اختلال در روند انتشار است.

چگونه می توان بیماری آمفیزم را تشخیص داد؟ علائم آن چیست؟

• در هنگام مراجعه به پزشک و معاینه توسط او، دکتر متوجه می شود که قفسه سینه، حالت بشکه ای مانند دارد که از حالت های آن می توان به افزایش خلف سینه و قطر قدامی اشاره کرد.
• کاهش وزن از علائم افراد مبتلا به این بیماری است که می توان گفت اغلب آن ها به دلیل سوزاندن کالری بالا، لاغر هستند.
• انگشتان به حالت چماقی شدن در می آیند.
• افراد مبتلا به این بیماری برخلاف برونشیت مزمن، معمولا به ندرت سرفه می کنند.
• فعالیت های جسمی به دلیل افزایش دیسپنه، کاهش می یابد.
• صدای نفس کشیدن ممکن است کاهش یابد.
• افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، می توانند بیش تر درگیر عفونت های تنفسی و دیسریتمی شدن قلب شوند.
• بیماران آمفیزمی، اگر روش های درمانی درست برایشان درست در نظر گرفته نشود، در نهایت به کورتیکواستروئیدها، برونکو دیلاتورها و اکسیژن تکمیلی وابسته می شوند.

چه عللی سبب بیماری آمفیزم می شوند؟

• اگر فردی در معرض هوای آلوده و مواد تحریک زایی همچون دود تنباکو، دود سیگار، بخار و گرد وغبار شیمیایی و ماری جوانا به مدت طولانی قرار گیرد، دچار بیماری آمفیزم می شود که می توان گفت مهم ترین و اصلی ترین علت ایجاد این بیماری است.
• بسیار کم پیش آمده است که علت بیماری آمفیزم ناشی از کمبود یک نوع پروتئینی که از ساختارهای الاستیکی در ریه ها محافظت می نماید، باشد. این کمبود پروتئین که معمولا ارثی است، آلفا 1 آنتیتریپسین نام دارد.

چه عواملی خطر ابتلا به آمفیزم را بالا می برد؟

همانطور که گفته شد، از مهم ترین عواملی که خطر ابتلا به بیماری آمفیزم را افزایش می دهد، مصرف دخانیات است. اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را بالا می برد، این عوامل عبارتند از :

• با بالا رفتن سن، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد. معمولاد افراد بین 40 تا 60 سال بیش تر درگیر این بیماری می شوند. به خصوص که اگر در معرض هوای آلوده باشند و یا دخانیات مصرف نمایند.
• اگر افراد در معرض مستقیم مواد شیمیایی و محصولات معدنی و یا گرد و غبار ناشی از چوب و پنبه قرار گیرند و آن ها را تنفس کنند، امکان خطر ابتلا به بیماری آمفیزم بالا می رود.
• قرار گرفتن در معرض آلودگی هایی همچون آلودگی های موجود در فضای باز که ناشی از دود کارخانه ها و وسایل نقلیه، سوخت دیزل و … نیز باعث می شوند تا ابتلا به بیماری های انسداد ریوی افزایش یابند.

راه های درمانی برای افراد مبتلا به بیماری آمفیزم چیست؟

برای پیشگیری و درمان این نوع بیماری، باید بعضی از مسائل در نظر گرفته شده و به عنوان هدف در درمان استفاده شوند. بعضی از این اهداف عبارتند از :

• انقباض های حاصل از برونش را از بین ببرند.
• هایپوکسی کاهش داده شود. ( هایپوکسی به شرایطی گفته می شود که اکسیژن به بدن افراد کم می رسد.)
• در صورت کمبود اکسیژن و نشانه های افت تنفس، باید برای اکسیژن رسانی آماده بود.

درمان بیماری آمفیزم

قبل از این گفتیم که بیماری آمفیزم برگشت ناپذیر است، به همین دلیل درمان قطعی و کاملی برای درمان آن وجود ندارد. اما برای پیشگیری از پیشرفت و کاهش علائم بیماری، می توان از راهکارهای زیر کمک گرفت.

1. یکی از بهترین اقدامات برای بهبود بیماری آمفیزم و جلوگیری از پیشرفت آن، ترک کردن سیگار برای همیشه است. با اینکار، فرد باعث می شود تا ریه ها از آسیب دیدن در امان باشند. درست است که ترک سیگار برای افرادی که طولانی مدت از آن استفاده می کنند سخت است، اما با مراجعه با پزشک، این امر ناممکن نیست.
2. برای ترک سیگار، ممکن است پزشک داروهای خاصی را برای فرد تجویز کند. از جمله این داروها می توان به کورتیکواستروئیدها که به صورت استنشاقی هستند و یا بازکننده های راه تنفسی اشاره کرد. مصرف آنتی بیوتیک ها نیز به هنگام عفونت های باکتریایی همچون آنفولانزا تجویز می گردد.
3. بازتوانی ریه، روشی است که به بهبود این بیماری کمک بسیاری می کند. این درمان یا به صورت توصیه هایی است که در تغذیه اعمال می شود و یا به صورت تمریناتی است که مختص ریه ها می باشد.
4. اگر اکسیژن خون فرد مبتلا به آمفیزم به صورت مداوم پایین بیاید، باید برای او روش اکسیژن درمانی را در نظر بگیرند.
5. جراحی آخرین راهی است که برای پیشگیری از پیشرفت بیماری آمفیزم انجام می دهند؛ آن هم زمانی که با رعایت موارد فوق، بیماری بهبود نیابد. در روش جراحی، قسمت های آسیب دیده ریه توسط پزشکان متخصص حذف می شود و اینکار سبب سالم ماندن بافت ریه شده و در بهبود تنفس کمک بسیاری می کند..